پیچ خوردگی تخمدان یک وضعیت پزشکی است که در آن تخمدان به طور غیرعادی دور خودش پیچ خورده و برروی خودش یا سایر بافت‌ها فشار می‌آورد.

 این وضعیت می‌تواند باعث محدودیت جریان خون به تخمدان شده و عوارض جدی را ایجاد کند.

علت اصلی پیچ خوردگی تخمدان معمولاً نامشخص است، اما عوامل زیر می‌توانند به بروز آن کمک کنند:

1. رشد غیرعادی تخمدان: وجود توده‌های بزرگ در تخمدان می‌تواند منجر به پیچ خوردگی آن شود.
2. التهاب تخمدان: عفونت در تخمدان‌ها می‌تواند باعث تورم و انسداد لوله‌های فالوپ  و در نتیجه پیچ خوردگی تخمدان شود.
3. تحریک بیش از اندازه تخمدان (Ovarian stimulation): در برخی موارد، درمان ناباروری با استفاده از داروهایی که تخمدان‌ها را تحریک می‌کنند، می‌تواند به پیچ خوردگی تخمدان منجر شود.

چه کسانی در معرض خطر پیچ خوردگی تخمدان هستند؟

پیچ خوردگی تخمدان بیشتر در زنان در دوران باروری رخ می دهد، اما گاهی اوقات در دختران نابالغ نیز اتفاق می افتد. داشتن کیست روی تخمدان بزرگترین عامل خطر برای پیچ خوردگی تخمدان است، زیرا کیست می تواند تخمدان را نامتعادل کند و باعث پیچ خوردن آن روی خود شود.
مواردی مانند بارداری و داروهای هورمونی نیز باعث ایجاد کیست و در نتیجه پیچ خوردگی بیشتر می شود.
بارداری: زمانی که یک زن تخمک گذاری می کند، یک تخمک از فولیکول آزاد می شود. سپس خود را می بندد و چیزی را تشکیل می دهد که جسم زرد نامیده می شود، یک ساختار ترشح کننده هورمون. اگر باردار نشوید، جسم زرد شکسته شده و توسط بدن شما دوباره جذب می شود. اگر باردار شوید، گاهی اوقات جسم زرد پر از خون یا مایع می شود و به کیست تبدیل می شود. این نوع کیست شایع است و بیشتر در اوایل بارداری رخ می دهد. اغلب به خودی خود ناپدید می شود، اما می تواند باعث پیچ خوردگی تخمدان شود.

داروهای هورمونی: مصرف هورمون‌هایی که باعث تخمک‌گذاری می‌شوند (برای ناباروری) می‌تواند تخمدان‌ها را برای ایجاد کیست تحریک کند، که می‌تواند احتمال پیچ خوردگی تخمدان را افزایش دهد.

علائم و نشانه‌های پیچ خوردگی تخمدان ممکن است شامل درد شدید در ناحیه تخمدان، تهوع و استفراغ، تورم شکم، تنش عضلانی در ناحیه پهلویی و تب باشد. این وضعیت یک اورژانس پزشکی است و نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد.

پیچ خوردگی تخمدان چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشکان معمولاً بر اساس شنیدن علائم بیمار و انجام معاینه فیزیکی تشخیص پیچ خوردگی تخمدان را اغاز میکنند که معمولا با کمک سونوگرافی واژینال به مطمئن میشوند.
اگر بیمار درد لگنی شدید داشته باشد و حالت تهوع داشته باشد و پزشک بتواند کیست را در حین معاینه لگن احساس کند، از سونوگرافی واژینال استفاده می کند تا ببیند تخمدان بزرگ شده است یا خیر که می تواند نشان دهنده پیچ خوردگی باشد.اغلب، اگر نتواند فورا پیچ خوردگی را رد کند لاپاراسکوپی را ادامه خواهند داد زیرا خطر از دست دادن تخمدان وجود دارد.

پیچ خوردگی تخمدان چگونه درمان می شود؟

جراحی تنها راه درمان پیچ خوردگی تخمدان است. اگر کیست وجود داشته باشد، پزشک ابتدا آن را برمی دارد و سپس تخمدان و/یا لوله فالوپ را باز می کند که جریان خون مناسب را باز می گرداند و از دو روش معمولا استفاده می شود.

لاپاراسکوپی:

جراحان چند برش کوچک در شکم شما ایجاد می کنند تا یک لاپاروسکوپ و ابزار جراحی برای برداشتن کیست و باز کردن تخمدان و در صورت نیاز، فالوپ را وارد کنند. لوله پس از اطمینان از جریان خون به تخمدان، جراحی کامل می شود.

لاپاراتومی:

برش بزرگتری در شکم ایجاد می شود تا پزشکان بتوانند اندام های آسیب دیده را ببینند و تخمدان را باز کنند.

بعد از پیچ خوردگی تخمدان چه اتفاقی می افتد؟

جراحان همیشه سعی می کنند تخمدان را پس از پیچ خوردگی، در صورت امکان، نجات دهند، زیرا توانایی زن برای بچه دار شدن پس از برداشتن تخمدان و/یا لوله فالوپ کاهش می یابد. به طور کلی، اکثر زنان پس از پیچ خوردگی تخمدان به خوبی بهبود می یابند و احتمال بروز مجدد آن کم است.

پیچ خوردگی تخمدان و باروری شما

داشتن یک تخمدان به طور معمول مستقیماً بر شانس باردار شدن شما تأثیر نمی گذارد. با این حال، علل زمینه ای مانند آندومتریوز و کیست تخمدان می توانند. در حالی که ممکن است فقط یک تخمدان داشته باشید، یک تخمک باید هر ماه آزاد شود. مهم است که لوله فالوپ سالم باشد تا تخمک بارور شده بتواند به رحم برود.

درمان پیچ خوردگی تخمدان معمولاً شامل جراحی است که هدف آن برقراری جریان خون در تخمدان و جدا کردن آن از پیچ خورده است. در برخی موارد، در صورتی که تخمدان آسیب دیده باشد، ممکن است نیاز به برداشتن آن و حتی جراحی تخمدان باشد.

در هر صورت، برای تشخیص و درمان پیچ خوردگی تخمدان، بهتر است به یک پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.