اختلال تخمدان پلی کیستیک(PCOD )و سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) شرایطی است که تخمدان‌های زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

( تخمدان ها اندام‌های تولید مثلی هستند که هورمون‌های پروژسترون و استروژن را تولید می‌کنند که به تنظیم چرخه قاعدگی کمک می‌کنند و همچنین مقدار کمی هورمون‌های مهارکننده، ریلکسین و هورمون‌های مردانه به نام آندروژن تولید می‌کنند.)

آیا  اختلال تخمدان پلی کیستیک PCOD و سندروم تخمدان پلی کیستیک PCOS یکسان هستند؟

بسیاری از زنان بین این دو گیج می شوند، و اغلب از این دو اصطلاح به جای یکدیگر استفاده می کنند، به خصوص زمانی که سعی می کنند رابطه بین PCOS، PCOD و بارداری را درک کنند. در واقعیت، علیرغم شباهت هایی مانند مرتبط بودن با تخمدان ها و ایجاد اختلالات هورمونی، هر دو شرایط متفاوت هستند.

تقریبا 10 درصد از زنان در جهان از PCOD رنج می برند. در مقایسه با PCOD زنان مبتلا به PCOS مقادیر بالاتر از حد طبیعی هورمون های مردانه تولید می کنند. این عدم تعادل هورمونی باعث می‌شود که دوره‌های قاعدگی را نداشته باشند و این  باردار شدن را برایشان سخت‌تر می‌کند.

بیایید نگاهی دقیق‌تر به این دو شرط بیندازیم و چه چیزی آنها را از یکدیگر متفاوت می‌کند.

درک تفاوت بین PCOD و PCOS

PCOD (اختلال و بیماری تخمدان پلی کیستیک) یک وضعیت پزشکی است که در آن تخمدان های زن تخمک های نابالغ یا نیمه بالغ را در تعداد زیادی تولید می کنند و با گذشت زمان این تخمدان ها به کیست در تخمدان تبدیل می شوند. به همین دلیل تخمدان ها بزرگ می شوند و مقدار زیادی هورمون مردانه (آندروژن) ترشح می کنند که باعث ناباروری، سیکل های قاعدگی نامنظم، ریزش مو و افزایش وزن غیر طبیعی می شود. PCOD را می توان با اصلاح رژیم غذایی و شیوه زندگی کنترل کرد.

PCOS(سندروم تخمدان پلی کیستیک ) چیست؟
در زنان مبتلا به PCOS (سندرم تخمدان پلی کیستیک)، تخمدان‌ها سطوح بالاتر از حد معمول آندروژن تولید می‌کنند که در رشد و آزادسازی تخمک‌ها اختلال ایجاد می‌کند. برخی از تخمک ها به کیست تبدیل می شوند که کیسه های کوچک پر از مایع هستند. این کیست‌ها به جای اینکه در طول تخمک‌گذاری آزاد شوند، در تخمدان‌ها تجمع می‌کنند و حتی گاهی بزرگ می‌شوند.

علائم و نشانه های رایج مشکل PCOD / PCOS چیست؟

برخی از زنان در زمان اولین قاعدگی شروع به مشاهده علائم می کنند، برخی از زنان تنها زمانی متوجه می شوند که وزن زیادی اضافه کرده اند یا برای باردار شدن مشکل دارند. شایع ترین علائم و نشانه های مشکل PCOD یا PCOS در زنان عبارتند از:

• قاعدگی نامنظم (الیگومنوره)
• پریود یا عدم قاعدگی (آمنوره)
• خونریزی شدید قاعدگی (منوراژی)
• رشد بیش از حد مو (صورت، بدن – از جمله در پشت، شکم و سینه)
• آکنه (صورت، سینه)
• افزایش وزن
• ریزش مو (موهای روی پوست سر نازک شده و می ریزند)
• تیره شدن پوست (گردن، کشاله ران و زیر سینه ها)

علل سندروم تخمدان پلی کیستیک PCOS

اینکه چگونه زنان به طور دقیق تحت تأثیر PCOS قرار می گیرند مشخص نیست، اما اینها برخی از عوامل مهم هستند:

• تولید بیش از حد انسولین: سطح انسولین اضافی در بدن ممکن است تولید آندروژن را افزایش دهد (هورمون مردانه که در زنان بسیار کمتر است) که باعث مشکل در تخمک گذاری می شود.
• تولید بیش از حد آندروژن: تخمدان‌ها هورمون‌های آندروژن اضافی غیرطبیعی تولید می‌کنند که می‌تواند منجر به آکنه و هیرسوتیسم (رشد مو در صورت و بدن) شود.
• وراثت: زنان مبتلا به PCOS همبستگی ژنتیکی خاصی را نشان می دهند

عوارض مشکل PCOS / PCOD

هر زنی به این فکر می کند که با ابتلا به PCOD یا PCOS چه اتفاقی برای بدنشان می افتد. سطح آندروژن بالاتر از حد طبیعی می تواند بر سلامت شما تأثیر بگذارد. عوارض PCOS یا مشکل PCOD که نیاز به مراقبت پزشکی دارند عبارت اند از:

• خونریزی غیر طبیعی رحم
• ناباروری یا فشار خون بالا
• ناباروری
• دیابت نوع 2
• زایمان زودرس
• سندرم متابولیک (خطر قند خون بالا، فشار خون بالا، بیماری قلبی، دیابت و سکته مغزی)
• افسردگی (بسیاری از زنان در نهایت به دلیل رشد موهای ناخواسته و سایر علائم دچار افسردگی و اضطراب می شوند)
• آپنه خواب (بیشتر در زنانی که اضافه وزن دارند، باعث مکث های مکرر در تنفس در طول شب می شود که خواب را مختل می کند)
• سرطان آندومتر (به دلیل ضخیم شدن پوشش رحم)
• سقط جنین (از دست دادن خود به خود بارداری)

زنانی که با مشکل PCOD یا PCOS تشخیص داده شده اند، باید سلامت خود را به طور منظم کنترل کنند تا از هر گونه عارضه در آینده جلوگیری کنند. در صورت عدم درمان، مشکل PCOD در آینده می تواند منجر به دیابت نوع 2، چاقی و سایر مشکلات روانی ناشی از عدم تعادل هورمونی شود، در حالی که PCOS در آینده می تواند عوارض جدی مانند خطر فشار خون، سرطان آندومتر و عوارض بارداری (زایمان زودرس / پره اکلامپسی) داشته باشد. 

تفاوت بین PCOD و PCOS

ممکن است برخی از زنان گیج شوند که آیا PCOD و PCOS یکسان هستند یا با یکدیگر متفاوت هستند. هر دو شرایط پزشکی با تخمدان ها و عدم تعادل هورمونی در زنان در سنین باروری آنها (بین 12 تا 51 سالگی) همراه است و علائم مشابهی را نشان می دهد. در اینجا تفاوت بین PCOD و PCOS وجود دارد که هر زن باید بداند:

تشخیص PCOD / PCOS

PCOD یا PCOS دارای یافته های فیزیکی است که بر سیستم های بدن تأثیر می گذارد و از طریق آزمایش خون و سونوگرافی قابل تشخیص است. بسته به علائمی مانند پریودهای نامنظم، رشد موهای ناخواسته با الگوی مردانه در قفسه سینه، صورت و پشت یک زن، آکنه یا نازک شدن موهای سر، متخصص زنان در مورد تاریخچه پزشکی، عادات غذایی ، مصرف هر گونه نسخه یا داروهای بدون نسخه، از جمله ویتامین ها و مکمل ها سؤال می کند. 

برای تشخیص PCOD یا PCOS، متخصص زنان ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• معاینه لگن: بررسی فیزیکی اندام های تناسلی برای وجود توده ها،  یا ناهنجاری ها 
• آزمایش‌های خون: آزمایش‌های خون به درک سطح هورمون‌ها کمک می‌کند.
• تست سونوگرافی: آزمایش تصویربرداری اولتراسوند برای بررسی اندازه تخمدان ها، پوشش داخلی رحم و کیست های تخمدان.

جدای از موارد فوق، متخصص زنان ممکن است آزمایشات بیشتری را برای بررسی عوارض توصیه کند. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• پایش دوره ای فشار خون، تحمل گلوکز، سطح کلسترول و تری گلیسیرید
• غربالگری اضطراب و افسردگی
• غربالگری آپنه انسدادی خواب (OSA)

اصلاح سبک زندگی و درمان های خانگی برای PCOD / PCOS
PCOD / PCOS عمدتاً بر تعادل هورمونی بدن در زنان تأثیر می گذارد. مراحل زیر در زنان به کاهش سطح آندروژن در بدن کمک می کند:

• حفظ وزن بدن سالم: BMI (شاخص توده بدنی) از 18.5 تا 24.9 به عنوان ایده آل و سالم برای زنان در نظر گرفته می شود، بیش از 30 به عنوان چاق و غیر سالم در نظر گرفته می شود.
• حفظ وزن سالم یا کاهش وزن به بهبود سطح کلسترول بدن، کاهش خطر فشار خون بالا، بیماری قلبی، دیابت، حفظ سطح ایده آل انسولین و سطح آندروژن کمک می کند که همچنین مرحله تخمک گذاری را در چرخه قاعدگی باز می گرداند. با یک متخصص تغذیه برای برنامه کاهش وزن مشورت کنید تا به BMI سالم برسید.
• محدود کردن مصرف کربوهیدرات: اگر PCOD یا PCOS دارید از یک رژیم کم کربوهیدرات یا رژیم کربوهیدرات پیچیده پیروی کنید که به حفظ سطح انسولین کمک می کند. ماهی، گوشت، تخم مرغ، سبزیجاتی که در سطح زمین رشد می کنند و چربی های طبیعی (مانند تخمه آفتابگردان، دانه کدو تنبل، دانه کنجد و کره) بخورید و از مصرف شکر و غذاهای نشاسته ای (مانند سیب زمینی، نان، برنج، ماکارونی و لوبیا) خودداری کنید.
  به طور منظم ورزش کنید و فعال باشید: اگر PCOD یا PCOS دارید انجام ورزش منظم و فعال شدن به تنظیم سطح قند خون و کنترل وزن شما کمک می کند.