AMH یا هورمون آنتی مولرین می تواند شاخص مفیدی در ارزیابی افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) و باروری باشد. اما AMH چیست و چرا ممکن است پزشک شما آن را تجویز کند؟

پاسخ سریع و ساده این است که AMH می تواند اطلاعاتی در مورد تعداد تخمک های شما به شما بدهد. سطوح پایین می تواند نشان دهنده کاهش ذخیره تخمدان باشد (تخمک کمتری برای لقاح در دسترس است)، سطوح بالاتر ممکن است نشان دهنده سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) باشد. میزان این هورمون  معمولا بخشی از یک کار تشخیصی است، به ویژه برای کسانی که به روش های درمان باروری یا انجماد تخمک فکر می کنند.

در اینجا توضیح خواهم داد که AMH چیست، چگونه به PCOS مرتبط می شود و چرا به عنوان شاخص باروری استفاده می شود.

هورمون آنتی مولرین (AMH) چیست؟

هورمون آنتی مولرین (AMH) توسط فولیکول ها (محل ساخت تخمک) در تخمدان شما ساخته می شود.

همیشه شگفت انگیز است که فکر کنید در واقع با تمام تخمک هایی که در طول زندگی خود خواهید داشت متولد می شوید – 1 تا 2 میلیون تخمک! چندین فولیکول می تواند در هر چرخه قاعدگی ایجاد شود، اما تنها یک فولیکول تخمک را برای تخمک گذاری آزاد می کند. بقیه حل می‌شوند، بنابراین کل تخمک‌های موجود به مرور زمان کاهش می‌یابد

فولیکول های شما مراحل مختلفی را طی می کنند. بیشترین مقدار AMH زمانی تولید می شود که هنوز بالغ نشده اند  هر چه تعداد فولیکول‌ها و تخمک‌ها بیشتر باشد، سطح AMH او بالاتر می‌رود.

این اندازه گیری ذخیره تخمدان نیز نامیده می شود و در آزمایش میزان باروری استفاده می شود. سطح AMH در طول سال های باروری افزایش می یابد، در اواسط دهه بیست به اوج خود می رسد و در حدود 30 سالگی شروع به کاهش می کند تا زمانی که یائسگی شروع شود.

گذشته از یائسگی، AMH پایین می تواند ناشی از بیماری های مزمن (از جمله کم کاری تیروئید)، سابقه خانوادگی، آندومتریوز، اختلالات هیپوتالاموس (زمانی که قاعدگی شما به دلیل مشکل هیپوتالاموس متوقف می شود) یا عوامل سبک زندگی مانند سیگار کشیدن باشد.

AMH بالا می تواند ناشی از PCOS باشد، زیرا با افزایش فولیکول ها همراه است. فولیکول های بیشتر به معنای سطوح AMH بالاتر است

به خاطر داشته باشید که AMH به تنهایی نمی تواند به شما بگوید باردار می شوید یا حتی کیفیت تخمک های موجود را بررسی کند. لقاح فقط به یک تخمک نیاز دارد، بنابراین نشان دهنده ناباروری نیست. گفته می‌شود، مطالعات نشان می‌دهند که این یک پیش‌بینی‌کننده خوب یائسگی است، بنابراین ممکن است نشان‌دهنده مدت زمان باقی‌مانده در پنجره تولید مثل باشد.

آزمایش خون AMH چیست؟

آزمایش خون میزان AMH موجود در خون را اندازه گیری می کند. این به طور مستقیم تعداد تخمک ها را اندازه نمی گیرد بلکه تعداد فولیکول های موجود را نشان می دهد. این آزمایش می تواند به تعیین پتانسیل باروری و ذخیره تخمدان در مقایسه با سایر افراد در همان گروه سنی کمک کند.

از آنجایی که سطح AMH در طول چرخه قاعدگی ثابت می ماند، آزمایش هورمون ضد مولرین می تواند در هر زمان انجام شود – به ویژه برای افرادی که چرخه های نامنظم دارند مفید است.

چرا تست AMH انجام می شود؟

آزمایشات AMH معمولاً در طی یک آزمایش جامع باروری انجام می شود. این لزوماً چیزی نیست که یک متخصص زنان و زایمان فوراً تجویز کند، بلکه برای کسانی است که سعی در باردار شدن دارند و با مشکلاتی روبرو می شوند. همچنین می‌توان از آن برای کمک به ارزیابی اثر درمان‌های باروری مانند IVF (لقاح آزمایشگاهی) استفاده کرد.همچنین می‌توان از آن برای بررسی دلایل یائسگی زودرس یا به عنوان بخشی از آزمایش PCOS استفاده کرد .

درک نتایج آزمون AMH

همانطور که قبلاً آموختید، AMH به پیش بینی تعداد تخمک های موجود برای لقاح کمک می کند. نتیجه آزمون محدوده مرجع را برای افراد دیگر در همان گروه سنی مقایسه می کند تا سطوح نرمال، بالا یا پایین را ارزیابی کند.

مجدداً، کاهش AMH به طور خودکار به این معنی نیست که فردی نمی تواند باردار شود و ناباروری را تشخیص نمی دهد، اما می تواند به این معنی باشد که فولیکول های توسعه نیافته کمتری باقی مانده است، به این معنی که زمان کمتری برای باردار شدن قبل از یائسگی وجود دارد.

AMH بالا، همانطور که در PCOS دیده می شود، شاخص خوبی برای ذخیره تخمدان نیست. سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است در افراد مختلف به طور متفاوتی ظاهر شود، اما یکی از علائم بالینی تعداد فولیکول‌های بیش از حد انتظار است که لزوماً به تخمک بالغ تبدیل نمی‌شوند. بنابراین حتی اگر به نظر می رسد که فرد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک فولیکول های آنترال زیادی دارد، آنها لزوما بالغ و قابل لقاح نیستند.

سطح AMH خوب برای باروری چیست؟

در حالی که به نظر می رسد که AMH  یا کاهش ذخیره تخمدان پایان همه چیز است، ولی اینطور نیست.

همچنین مهم است که توجه داشته باشید که در حالی که عوامل تغذیه و شیوه زندگی می توانند بر سطوح AMH تأثیر منفی بگذارند، بر عکس آن نیز می توانند تأثیر مثبتی داشته باشند. و در حالی که ممکن است AMH اکنون در محدوده پایین ظاهر شود با تغییر سبک زندگی می توان سطح AMH  را بهبود بخشید.

تخمدان پلی کیستیک و یا تنبلی تخمدان

PCOS یکی از شایع ترین شرایط غدد درون ریز (هورمونی) برای زنان در سنین باروری است که تقریباً 10٪ از زنان را تحت تأثیر قرار می دهد. علائم و نشانه های PCOS ممکن است متفاوت باشد، اما ریشه در عدم تعادل هورمونی دارد که بر سلامت متابولیک، چرخه قاعدگی و باروری تأثیر می گذارد.

ارتباط بین AMH و PCOS پیچیده است، اما مطالعات نشان می دهد که زنان مبتلا به PCOS می توانند سطح AMH را تا چهار برابر مقدار طبیعی برای سن افزایش دهند. تحقیقات همچنین نشان داده است که تخمدان‌های زنان مبتلا به PCOS که پریود نمی‌شوند، 75 برابر بیشتر از گروه شاهد، AMH ترشح می‌کنند.

در حالی که افزایش AMH در PCOS افزایش دارد، ولی صرفاً به عنوان یک تاثیر جانبی این بیماری در نظر گرفته می شود.و همانطور که مشخص است، ممکن است عاملی برای ناباروری در بیماران PCOS باشد.

بحث های زیادی در مورد تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک وجود دارد، زیرا ممکن است بین هر فرد متفاوت باشد.  برای تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک موارد زیر استفاده می شود، که در آن فردی باید دو مورد از سه مورد زیر را داشته باشد:

• پریود نامنظم یا بدون قاعدگی
• سطوح بالای آندروژن
• مورفولوژی تخمدان پلی کیستیک (یعنی سونوگرافی فولیکول های آنترال کوچکتری را نشان می دهد).

اما PCOS شکل های های زیادی دارد، به این معنی که می تواند به روش های مختلف ظاهر شود.بنابراین برخی از دانشمندان علاقه مند به افزودن ابزارهای اضافی به این ترکیب هستند. برخی معتقدند که آزمایش AMH را می توان به معیاری برای تشخیص PCOS اضافه کرد، اما این ایده هنوز در دست بررسی است.

هورمونAMH و ذخیره تخمدان پایین

AMH پایین لزوماً با ناباروری برابری نمی کند. در واقع، مطالعه‌ای روی زنان مسن‌تر با ذخیره تخمدان پایین، تفاوتی در توانایی باردار شدن و همچنین مدت زمان بارداری در مقایسه با زنان با سطوح طبیعی AMH نشان نداد. با این حال، مطالعه دیگری کاهش ذخیره تخمدان را با افزایش خطر سقط جنین مرتبط دانست، بنابراین تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

اما AMH بالا ممکن است نشان دهنده مشکلات بیشتری در باروری باشد که احتمالاً مربوط به مشکلات تخمک گذاری است. در یک مطالعه، زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک که به آنها دارو برای تحریک تخمک گذاری داده شد، در صورتی که سطح AMH آنها بالاتر بود، به دوزهای بالاتری برای شروع سریع تخمک گذاری نیاز داشتند.

سطوح بالاتر AMH همچنین با کاهش ضخامت آندومتر همراه است، که محققان می‌توانند تا حدی توضیح دهند که چرا برخی از افراد مبتلا به PCOS زمان دشوارتری برای باردار شدن یا ماندن دارند.

چگونه سطوح AMH را کاهش دهیم

از آنجایی که AMH بالا با PCOS و مشکلات باروری مرتبط است، رسیدگی به تعادل هورمونی ضروری است. یکی از راه های انجام این کار، مصرف مکمل است. در حالی که تحقیقات زیادی در مورد استفاده از مکمل ها برای کاهش یا مدیریت AMH وجود ندارد، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد برخی مواد مغذی می توانند به شما کمک کنند.

به عنوان مثال، در یک مطالعه، زنان مبتلا به PCOS که مکملی حاوی مواد مغذی مانند اسیدهای چرب امگا 3، سلنیوم، ویتامین E و CoQ10 به مدت سه ماه دریافت کردند، به طور قابل توجهی سطح AMH خود را کاهش دادند.

برخی از مکمل‌هایی که برای بیماران مبتلا به PCOS به آنها تکیه می‌کنم ممکن است مزایای کاهش AMH را نیز داشته باشند. مکمل ها باید بخشی از یک برنامه غذایی سالم و سبک زندگی باشند تا بیشترین فایده را داشته باشند.