پروسه ای-وی-اف (IVF) ، فرآیند پیچیده ای است به زمان و دقت بالایی نیاز دارد ، از جمله عوامل موثر بر موفقیت در پروسه IVF-آی وی اف شامل :
♦سن
32 درصد از زنان در سن 24 تا 34 سالگی شانس بارداری موفق بالاتری دارند، در واقع بازه زمانی 24 تا 34 سال محدوده ی طلایی باروری به روش طبیعی است به عبارت دیگر ، بعد از 34 سالگی، فولیکول ها و تخمک ها سریعتر از بین می روند و پتانسیل تولید مثل به میزان قابل توجهی کاهش می یابد ، لذا شانس وقوع IVF کاهش می یابد.
♦ کیفیت تخمک و اسپرم
- هرچه کیفیت تخمک و جنین بالاتر باشد احتمال موفقیت باروری افزایش می یابد. اکثر مشکلات عدم باروری به روش طبیعی ناشی از مشکلات تخمک است ، تعداد تخمک کم در تخمدان ها باعث کاهش میزان موفقیت IVF می شود ، با این حال عوامل بیولوژیکی همچون ضعیف بودن اسپرم و کیفیت پایین اسپرم و کم تحرکی اسپرم نیز می تواند منجر به عدم موفقیت پروسه IVF شود .
براساس مطالعات صورت گرفته بر روی عوامل موثر بر کیفیت اسپرم ، مصرف سیگار می تواند پروسه باروری را مختل کند و می تواند کیفیت DNA اسپرم را تحت تاثیر قرار دهد ، لذا در مراحل اقدام به باروری مصرف تنباکو یا داروهای مخدر و الکل می تواند منجر به شکست فرآیند باروری گردد.
♦ سابقه بارداری قبلی
سابقه بارداری به روش طبیعی موفق در گذشته ، نشان دهنده شانس بهتر و بیشتر بارداری با لقاح آزمایشگاهی است. از سوی دیگر، سابقه پزشکی سقطهای مکرر پروسه انجام IVF را دشوار می کند.
♦ پروتکل تحریک کنترل شده تخمدان
عوامل ژنتیکی بر توانایی تخمک برای بالغ شدن، لقاح موفقیتآمیز و در نهایت تبدیل به جنینهای باکیفیت تأثیر میگذارند. تحریک کنترل شده تخمدان ، توسط تزریق هورمونHCG (گنادوتروپین جفتی انسان) در مرحله قبل از تخمک گذاری چرخه درمان IVF انجام می گیرد و هدف ، ایجاد چندین تخمک بالغ است که حداقل یک سلول تخمک منجر به نتیجه موفقیت آمیز بارداری شود.
لازم به ذکر است استفاده از داروهای هورمونی با هدف تحریک تخمدان گاهی می تواند باعث افزایش فعالیت و تورم تخمدان ها شود و نتیجه آن ایجاد سندرم تحریک بیش از حد تخمدان یا سندرم هایپر استیمولیشنِ تخمدانی(OHSS) شود.
♦ آمادگی و پذیرش رحم
آمادگی و پذیرش رحم همانند کیفیت تخمک و اسپرم ، یکی دیگر از عوامل بسیار مهم در فرآیند باروری است. از جمله عوامل موثر در پذیرش رحم شامل : ضخامت پوشش رحم و عدم وجود ناهنجاری های رحم همچون تومورهای فیبروم و اختلال عملکرد تخمدان است که منجر به کاهش شانس باروری حین IVF می شود.
♦انتقال جنین
عمل انتقال جنین آخرین قسمت از فرآیند لقاح آزمایشگاهی است و یکی از مهمترین قسمت های کل چرخه IVFاست ، در واقع زمانی که تخمک ها برداشته شده و در محطی آزمایشگاهی تحت شرایط خاص با اسپرم لقاح داده می شود ، سپس تخمک ها بارور می شود و بسته به شرایط ، بین یک تا سه جنین با کیفیت مناسب انتخاب می شود و به رحم مادر انتقال داده شود. سلامت جنین و کاشت موفقیت آمیز به فرآیند انتقال بدون عیب وابسته است. در واقع همراه با یک جنین سالم و لانه گزینی موفق رحم، انتقال بی عیب و نقص امری ضروری است.
♦ سبک زندگی
داشتن سبک زندگی سالم یکی دیگر از عوامل موثر بر موفقیت پروسه باروری به روش IVF می باشد. . مصرف بیش از حد مشروبات الکلی، استعمال دخانیات ، داروهای روان گردان و سیگار بر عدم موفقیت فرآیند IVF نقش بسزایی دارد که باید حداقل 3 ماه قبل از انجام IVF استفاده از آنها قطع شود. طبق مطالعاتی که انجام شده است ، احتمال باروری در افراد سیگاری 50 درصد از افراد سالم کمتر است ، همچنین داشتن وزن مناسب نیز می تواند در میزان موفقیت پروسه IVF موثر باشد.
♦ تخمک اهدایی
بیمارانی که کیفیت تخمک آنها به دلیل سن یا عوامل دیگر ضعیف است و ذخیره تخمدان آن ها کمتر از 1 عدد است و یا بیمارانی که تخمک آنها طی 3 دوره باروری کیفیت مطلوبی نداشته باشد ، همنین در مواردی که بیماری ژنتیکی مادر منجر به انتقال آن به جنین می شود ، استفاده از تخمک اهدایی جهت افزایش شانس باروری و تشکیل جنین سالم گزینه مناسبی است.